Τι προκαλεί τον πονόλαιμο;
Ο πόνος στον λαιμό είναι σύμπτωμα πολλών παθήσεων. Οι φλεγμονές ευθύνονται για τις περισσότερες περιπτώσεις πόνων στον λαιμό και είναι μεταδοτικές. Συνήθως οφείλονται είτε σε ιούς που προκαλούν τη γρίπη, το κοινό κρυολόγημα και τη λοιμώδη μονοπυρήνωση, είτε σε μικρόβια όπως είναι ο στρεπτόκοκκος, το μυκόπλασμα και ο αιμόφιλος.
Τα αντιβιοτικά σκοτώνουν τα μικρόβια, αλλά δεν έχουν καμία επίδραση στους ιούς.
Φλεγμονές από ιούς
Οι περισσότεροι ιογενείς πόνοι στον λαιμό συνοδεύουν τη γρίπη ή το κρυολόγημα. Συνυπάρχουν συνήθως μπούκωμα και καταρροή της μύτης, φτέρνισμα και γενικευμένοι πόνοι. Οι ιοί αυτοί είναι πολύ μεταδοτικοί ειδικά τον χειμώνα.Το σώμα μας σε μια εβδομάδα περίπου δημιουργεί αντισώματα που καταστρέφουν τους ιούς.
Άλλες ιογενείς φλεγμονές που κάνουν πόνο στον λαιμό είναι η ιλαρά, η ανεμοβλογιά, ο κοκκύτης, η οξεία λαρυγγίτιδα και ο έρπητας.
Υπάρχει μια ιογενής φλεγμονή που χρειάζεται περισσότερο από μια εβδομάδα να περάσει και λέγεται λοιμώδης μονοπυρήνωση. Εδώ ο ιός εγκαθίσταται στο λεμφικό σύστημα προκαλώντας μεγάλη διόγκωση των αμυγδαλών με λευκές πλάκες στην επιφάνειά τους και διογκωμένους αδένες στον λαιμό, στις μασχάλες και στη βουβωνική χώρα.
Ο πονόλαιμος είναι έντονος και μερικές φορές η αναπνοή γίνεται με δυσκολία. Μπορεί να επηρεάσει το συκώτι και κάνει μεγάλη εξάντληση, που ίσως διαρκέσει 6 εβδομάδες ή περισσότερο.
Η λοιμώδης μονοπυρήνωση είναι σοβαρή αρρώστια στους εφήβους και λιγότερο σοβαρή στα παιδιά. Μπορεί να μεταδοθεί με το φίλημα, από το στόμα στο χέρι, από το χέρι στο στόμα, ή από κοινές πετσέτες και σκεύη φαγητού.
Φλεγμονές από μικρόβια
- Ο στρεπτοκοκκικός λαιμός είναι φλεγμονή που προκαλείται από ειδικά στελέχη του στρεπτόκοκκου. Μπορεί να βλάψει τις βαλβίδες της καρδιάς (ρευματικός πυρετός) και τα νεφρά (νεφρίτιδα) ή να προκαλέσει αμυγδαλίτιδα, οστρακιά, πνευμονία, ιγμορίτιδα και ωτίτιδα. Το strep test από τον λαιμό βοηθάει να βρεθεί ο στρεπτόκοκκος. Όταν είναι θετικό πείθει τον γιατρό να συστήσει αντιβιοτικό. Το strep test ίσως να μην εντοπίσει άλλα μικρόβια που κάνουν πονόλαιμο και χρειάζονται αντιβίωση. Για παράδειγμα, σε σοβαρές και χρονίες περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας ή αμυγδαλικού αποστήματος το strep test μπορεί να είναι αρνητικό.
- Αμυγδαλίτιδα: Οι αμυγδαλές στα πρώτα 2-3 χρόνια της παιδικής ηλικίας «πιάνουν» φλεγμονές δοκιμάζοντας το περιβάλλον του παιδιού για να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της ανοσίας του (αντισώματα). Οι συχνοί πονόλαιμοι από αμυγδαλίτιδα (3-4 φορές τον χρόνο για μερικά χρόνια) υποδηλώνουν ότι η φλεγμονή δεν εξαλείφεται τελείως με τα αντιβιοτικά και ίσως χρειαστεί χειρουργική αφαίρεση των αμυγδαλών.
- Η πιο επικίνδυνη φλεγμονή του λαιμού από μικρόβια είναι η επιγλωτίτιδα. Φλεγμαίνει το άνω τμήμα του λάρυγγα, προκαλείται πρήξιμο, που μπορεί να αποφράξει τον αεραγωγό και χρειάζεται άμεση ιατρική φροντίδα στο Νοσοκομείο.
- Αλλεργία: Τα αλλεργιογόνα (γύρεις, μύκητες, σκόνη σπιτιού, τρίχωμα γάτας ή σκύλου) που ερεθίζουν τη μύτη όταν εισπνέονται, είναι συνήθεις αιτίες πονόλαιμου για ανθρώπους με αλλεργίες σε αυτά.
- Ερεθισμός του λαιμού: Στη διάρκεια των κρύων χειμερινών μηνών, η ξηρή θέρμανση μπορεί να δημιουργήσει επαναλαμβανόμενο πονόλαιμο με αίσθημα ξηρότητας ειδικά το πρωί. Όσοι έχουν βουλωμένη μύτη που προκαλεί στοματική αναπνοή, υποφέρουν επίσης από ξηρό λαιμό και χρειάζονται εξέταση και θεραπεία της μύτης. Οι ρύποι, τα χημικά και ο καπνός στον αέρα μπορεί να ερεθίσουν τη μύτη και τον λαιμό. Το κάπνισμα, τα αλκοολούχα ποτά και τα πικάντικα φαγητά ερεθίζουν πολλές φορές τον λαιμό.
- Παλινδρόμηση: Μερικές φορές υγρά από το στομάχι ανεβαίνουν στον λαιμό και κάνουν πονόλαιμο ιδίως το πρωί. Μπορεί να συνυπάρχει κάψιμο ή κόμπος στον λαιμό και βραχνάδα.
- Όγκοι: Οι όγκοι του λαιμού, της γλώσσας και του λάρυγγα (αλλά όχι πάντα) σχετίζονται με μακροχρόνια χρήση καπνού και οινοπνεύματος. Ο πονόλαιμος και η δυσκολία στην κατάποση (μερικές φορές με πόνο που αντανακλά στο αυτί) μπορεί να είναι σύμπτωμα τέτοιου όγκου.
Πότε θα πρέπει να δω ένα Γιατρό;
Τα ακόλουθα σημεία και συμπτώματα θα σας προειδοποιήσουν να δείτε τον γιατρό όταν πονάει ο λαιμός σας:
- έντονος πονόλαιμος
- πόνος που διαρκεί πάνω από 5-7 ημέρες
- δυσκολία στην αναπνοή
- δυσκολία στην κατάποση
- δυσκολία στο άνοιγμα του στόματος
- πόνος στο αυτί
- εξάνθημα
- πυρετός (πάνω από 38,3˚C)
- φλέμα στον λαιμό ή αίμα στο σάλιο
- συχνά επαναλαμβανόμενος πονόλαιμος
- εξόγκωμα στον λαιμό
- βραχνάδα που διαρκεί πάνω από δύο εβδομάδες
Πώς μπορώ να θεραπεύσω τον πονόλαιμό μου;
Ένας ελαφρός πονόλαιμος που σχετίζεται με κρυολόγημα ή γρίπη μπορεί να γίνει λιγότερο ενοχλητικός με τα ακόλουθα γιατρικά:
- Αυξήστε τα υγρά που πίνετε. Το ζεστό τσάι με μέλι είναι το αγαπημένο σπιτικό γιατρικό.
- Χρησιμοποιήστε χύτρα ατμού ή υγραντήρα στο υπνοδωμάτιό σας.
- Κάντε γαργάρες με χλιαρό αλατόνερο αρκετές φορές τη μέρα (1/3 κουταλάκι του γλυκού σε μισό ποτήρι νερό).
- Πάρτε ελαφρά παυσίπονα (Depon, Dolal, Panadol, Brufen, κλπ).