Λευκοπλακία

Τι είναι η λευκοπλακία;

Η λευκοπλακία είναι μια πάθηση κατά την οποία σχηματίζονται μία ή περισσότερες λευκές κηλίδες (βλάβες) μέσα στο στόμα.

Η λευκοπλακία διαφέρει από άλλες αιτίες λευκών κηλίδων, όπως ο ομαλός λειχήνας, επειδή μπορεί τελικά να εξελιχθεί σε καρκίνο του στόματος. Μέσα σε 15 χρόνια, περίπου το 3% έως 17,5% των ατόμων με λευκοπλακία θα αναπτύξουν ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, έναν κοινό τύπο καρκίνου του δέρματος.

Η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου από λευκοπλακία εξαρτάται από το μέγεθος, το σχήμα και την εμφάνιση των μη φυσιολογικών κυττάρων.

Τύποι λευκοπλακίας;

Υπάρχουν δύο κύριοι τύποι λευκοπλακίας:

Ομοιογενής: Ένα επί το πλείστον λευκό, ομοιόμορφα χρωματισμένη λεπτή βλάβη που μπορεί να έχει λεία, ζαρωμένη ή ραβδωτή επιφάνεια που να είναι σταθερή σε όλη την έκταση.

Μη ομοιογενές: Ένα κυρίως λευκή ή άσπρη-κόκκινη, ακανόνιστου σχήματος βλάβη που μπορεί να είναι επίπεδη, οζώδες (που έχει προεξοχές) ή υπερυψωμένη. Μπορούν επίσης να γίνουν πρόσθετες υποταξινομήσεις, όπως το ελκώδες και το οζώδες (κηλιδωτό), και μπορούν να βοηθήσουν στην πρόβλεψη της πιθανότητας μία βλάβη να γίνει καρκινική.

Η μη ομογενής λευκοπλακία έχει επτά φορές περισσότερες πιθανότητες να γίνει καρκινική από τον ομογενή τύπο.

Η πολλαπλασιαστική λευκοπλακία (PVL) είναι μια σπάνια αλλά ιδιαίτερα επιθετική μορφή στοματικής λευκοπλακίας. Μελέτες δείχνουν ότι συνδέεται στενά με την παρουσία του ιού Epstein-Barr, ενός τύπου ιού του έρπητα. Σχεδόν όλες οι περιπτώσεις θα γίνουν τελικά καρκινικές σε έναν αριθμό διαφορετικών τοποθεσιών. Η PVL συνήθως διαγιγνώσκεται αργά στην ανάπτυξη της λευκοπλακίας, καθώς χρειάζεται χρόνος για να εξαπλωθεί σε πολλαπλά σημεία. Έχει επίσης υψηλό ποσοστό υποτροπής.

Υπάρχει επίσης μια πάθηση που ονομάζεται στοματική τριχωτή λευκοπλακία, η οποία συμβαίνει επίσης ως αποτέλεσμα του ιού Epstein-Barr, ο οποίος παραμένει στο σώμα σας καθ 'όλη τη διάρκεια της ζωής σας. Άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως τα άτομα με HIV/AIDS, μπορεί να αναπτύξουν στοματική τριχωτή λευκοπλακία. Αυτή η πάθηση μοιάζει με το όνομά της—λευκά τριχωτά μπαλώματα, συχνά με πτυχές, ώστε να φαίνεται σαν να φυτρώνουν τρίχες από τις πτυχές. Αυτά τα σημεία εμφανίζονται κυρίως στη γλώσσα, αλλά μπορεί να βρεθούν και σε άλλα μέρη του στόματος. Η στοματική τριχωτή λευκοπλακία δεν γίνεται καρκίνος, αλλά αν την έχετε, πιθανότατα θα θέλετε να μιλήσετε με τον παροχέα σας σχετικά με τον έλεγχο για HIV/AIDS.

Συμπτώματα – Αίτια

Η λευκοπλακία συχνά σχετίζεται με τα ακόλουθα:

• Έντονο κάπνισμα.
• Χρήση καπνού για μάσημα ή ταμπάκου
• Μασώντας καρύδι αρέκα (επίσης γνωστό ως καρύδι betel), που φύεται στις τροπικές περιοχές της Ασίας, του Ειρηνικού και σε μέρη της ανατολικής Αφρικής.
• Η έντονη χρήση αλκοόλ (αν και δεν δείχνουν όλες οι μελέτες αυτή τη σχέση).

Ορισμένες περιπτώσεις λευκοπλακίας δεν έχουν γνωστή αιτία (αυτό ονομάζεται ιδιοπαθής λευκοπλακία).

Οι περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζονται σε άνδρες ηλικίας μεταξύ 50 και 70 ετών. Λιγότερο από το 1% των περιπτώσεων είναι σε ασθενείς ηλικίας κάτω των 30 ετών.

Τα συμπτώματα της λευκοπλακίας είναι μία ή περισσότερες λευκές κηλίδες στην επιφάνεια της γλώσσας, κάτω από τη γλώσσα ή στο εσωτερικό των μάγουλων. Δεν υπάρχει πόνος ή άλλα συμπτώματα.

Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι οι βλάβες στη βάση του στόματος και στο κάτω μέρος ή στις πλευρές της γλώσσας είναι πιο πιθανό να είναι καρκινικά. Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλες οι μελέτες ότι η τοποθεσία είναι ένας σημαντικός παράγοντας. Το μέγεθος ενός επιθέματος δεν έχει καμία σχέση με το αν μπορεί να γίνει καρκινικό.

Παράγοντες που αποτελούν ισχυρούς δείκτες μετατροπής της λευκοπλακίας σε καρκίνο περιλαμβάνουν την εμφάνιση:

• Οζίδια.
• Λευκές ή κόκκινες μάζες με βοτσαλωτή όψη.
• Έλκωση.
• Αυξημένη σφριγηλότητα.
• Αιμορραγία.

Διάγνωση

Δεδομένου ότι οι λευκές κηλίδες της λευκοπλακίας δεν προκαλούν συμπτώματα, συχνά γίνονται πρώτα αντιληπτά από τον ΩΡΛ ή τον οδοντίατρο κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης ρουτίνας.

Πριν τεθεί η διάγνωση της λευκοπλακίας, διερευνώνται άλλες πιθανές αιτίες των λευκών κηλίδων. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν τριβή στο εσωτερικό του στόματος (που προκαλείται από κάτι όπως οδοντοστοιχίες), επαναλαμβανόμενο δάγκωμα του μάγουλου, μυκητιασική λοίμωξη ή ομαλό λειχήνα.

Εάν δεν βρεθεί η αιτία και οι λευκές κηλίδες δεν εξαφανιστούν μετά από δύο έως τέσσερις εβδομάδες, λαμβάνεται βιοψία και αποστέλλεται στο εργαστήριο για εξέταση.

Εάν η βιοψία εξακολουθεί να μην δείχνει ξεκάθαρη διάγνωση, η λευκή κηλίδα μπορεί να επιβεβαιωθεί ως λευκοπλακία, που σημαίνει ότι έχει τη δυνατότητα να γίνει καρκινική. (Εάν όντως βρεθούν καρκινικά κύτταρα, αυτό σημαίνει διάγνωση καρκίνου, όχι λευκοπλακίας.)

Θεραπεία

Ο κύριος στόχος της θεραπείας της λευκοπλακίας είναι η πρόληψη από το να γίνει καρκίνος. Ωστόσο, η θεραπεία είναι μια πρόκληση και τα αποτελέσματα είναι συχνά ανάμεικτα. Η θεραπεία μπορεί να αφαιρέσει τις βλάβες, αλλά ένας αρκετά μεγάλος αριθμός από αυτές επιστρέφει.

Ιατρική προτροπή

Σταματήστε να χρησιμοποιείτε καπνό και αλκοόλ.

Ακολουθήστε μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά.

Τα ρετινοειδή (θεραπείες με βάση τη βιταμίνη Α που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ακμής και της ψωρίασης) που λαμβάνονται από το στόμα μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των βλαβών, αλλά οι υποτροπές και οι παρενέργειες είναι συχνές.

Από του στόματος συμπληρώματα βιταμίνης Α και βήτα-καροτίνης μπορούν να βοηθήσουν στην απομάκρυνση των λευκών κηλίδων, αλλά θα εμφανιστούν ξανά μόλις το άτομο σταματήσει να παίρνει τα συμπληρώματα.

Τα συμπληρώματα ισοτρετινοΐνης έχουν βρεθεί ότι είναι πιο αποτελεσματικά από τη βήτα-καροτίνη στην πρόληψη των καρκινικών αλλαγών.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Μετά την αφαίρεση βλαβών με χειρουργική επέμβαση,  εξακολουθεί να υπάρχει πιθανότητα 10% έως 20% να επιστρέψουν οι βλάβες και 3% έως 12% πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στις περιοχές που θεραπεύονται.

Αφαίρεση βλαβών με laser.

Φωτοδυναμική θεραπεία (χρήση αντικαρκινικών φαρμάκων που ενεργοποιούνται με φως).

Κρυοθεραπεία (χρήση κατάψυξης για την αφαίρεση βλαβών).

Ηλεκτροκαυτηριασμός (χρήση ηλεκτρικά θερμαινόμενης βελόνας ή άλλου εργαλείου για την αφαίρεση βλαβών).

Πρόγνωση

Όποιος έχει λευκοπλακία θα πρέπει να παρακολουθεί γιατρό κάθε τρεις έως έξι μήνες, με βιοψίες όπως απαιτείται, για να παρακολουθεί πιθανές αλλαγές στην κατάσταση.

Ακόμα κι αν οι βλάβες αφαιρεθούν χειρουργικά, συνιστάται εξέταση κάθε έξι έως 12 μήνες, επειδή η λευκοπλακία επανέρχεται συχνά. Τα σημεία θεραπείας που παραμένουν απαλλαγμένα από ανωμαλίες για τρία χρόνια μπορεί να μην χρειάζεται πλέον να παρακολουθούνται.

Εάν η λευκοπλακία επανέλθει μετά τη θεραπεία, θα πρέπει να συνεχίσετε να κάνετε εξετάσεις παρακολούθησης για όσο διάστημα σας συστήσει ο γιατρός σας.